In ra thơ

Nam Hoài (Nguyễn Hoài Nam)

Tới nay, trở thành một nhà thơ không còn là một giấc mơ nữa. Việc in thơ dễ như qua trạm thu phí, cứ nộp tiền thì được cấp phép ngay. Thế nhưng, thơ tự in vẫn chỉ được chào đón một cách dè dặt, vì trước đó không lâu, nó vẫn đòi phải được lựa chọn bởi những người hiểu biết. Thơ loại này bị xếp chung vào với thơ vụng, và nhà thơ mới ra mắt bị coi là kẻ non tay. Thơ chẳng phải qua tuyển lựa gì, nên một số nhà phê bình chưa có tên tuổi vẫn cho là thơ kiểu này không đủ hay. Họ không đọc hoặc chưa đọc chúng, vì chỉ mới thấy chúng in ra nhiều quá đã miêu tả như là sắp xảy ra các trận bão lớn rồi. Mối lo của họ là có lý, nhưng dòng thơ đó có như mộtcơn sóng ngầm mà họ tưởng chưa, thì chưa.

Ngày trước, thơ được thích rồi, đã in lẻ trên báo rồi, cũng phải đợi thêm cho đủ mặt mới in chung được thành tập. Sáng tác có khuôn khổ, và đó là cái chuẩn để định dạng một bài thơ gọi là hay. Có vài người cho rằng làm thơ phải đúng cách, không phạm luật, và việc ra thơ theo hướng tự đem in như là một cách làm trái, và có lẽ, phải cho ngưng lại. Đó là thói quen của các thầy làm nghề phán: phải chỉnh lại những cái chưa chuẩn, cảnh giác đúng mực với những kiểu thơ lạ, bạo và dễ gây sốc.

Trong khi những giá trị cũ chưa biến mất, thì đã có sự thay đổi về chủ đề, và điều này mang tới nhiều cách nhìn khác cho thơ. Quyền được làm thơ và đem in là một chỗ còn khuyết trong các quyền về con người.

Thơ tự in là sự đền bù cho ước vọng khó đạt được. Với một ít tiền bỏ ra, tập thơ sẽ ra mắt với một tờ bìa đẹp, trang trí công phu, có chữ có hình, và lời tựa phải là của các anh đi trước. Dù nhà thơ chưa có được một chân dung, nhưng thơ của họ không còn chậm đến với người đọc, vì nó đã có mặt trên mạng từ trước đó.

Việc in thơ chỉ còn là cái muốn lúc nào thì mới cần. Anh chưa hề ra đi, nên đừng nghĩ là anh trở lại. Anh chỉ bắt đầu làm thơ lại, và khi có được một độ dày đủ cho hơn chục bài … như là thơ, bạn tôi bắt đầu cái việc trước đó khó thể làm được, với số tiền phải bỏ ra là như nhau, để ra một cuốn gọi là … thơ.

Không như những người may mắn, sinh ra đã có được nhiều thứ, anh luôn cảm thấy bị thiếu hụt. Cuộc sống khó khăn dạy anh đừng muốn quá nhiều, mọi cái chỉ nên cần ở mức vừa thôi. Chẳng vì tham mà sinh ra lo nghĩ, anh muốn ít và biết đủ, nên cũng tạm sống được. Là kẻ trôi dạt, anh không thuộc về nơi nào cả. Nhưng anh là người tử tế, tóm lại anh thoáng, có chất chơi. Nhưng cũng đừng nghĩ làm thơ là cuộc chơi, làm gì có chơi mà vừa bị đau lại còn chịu tốn tiền.

Có một việc phải dấu vợ, đó là bớt ra một số tiền, để dành khi về già, có dịp thì đem thơ mình ra in. Dù thơ chưa đủ tầm để cho người ta phải nhớ, nhưng có sách tặng bạn bè và người thân đã là niềm vui lớn rồi. Chỗ trang trọng nhất là cái tủ sách ở phòng khách, cuốn thơ đầu tiên của anh sẽ nằm ở trên cùng.

Anh lại một lần nữa làm khác với mọi người, là tự mình viết lời bạt, và để yên lòng các nhà nghiên cứu - phê bình chưa nổi, dưới dòng Thơ tự in, anh viết thêm … từ blog của tôi.